Music, Language and Identity in Greece Defining a National Art Music in the Nineteenth and Twentieth Centuries – Edited By Polina Tambakaki, Panos Vlagopoulos, Katerina Levidou, Roderick Beaton

Περιγραφή

Το εθνικό στοιχείο στη μουσική έχει αποτελέσει αντικείμενο σημαντικών μελετών, ωστόσο το επιστημονικό πλαίσιο έχει παραμείνει περιορισμένο σχεδόν αποκλειστικά στο πεδίο των μουσικών σπουδών. Ο τόμος αυτός συγκεντρώνει ειδικούς από διαφορετικούς τομείς (μουσικολογία, θεωρία της λογοτεχνίας και νεοελληνικές σπουδές), οι οποίοι διερευνούν τους δεσμούς που συνδέουν τη μουσική, τη γλώσσα και την εθνική ταυτότητα, με επίκεντρο το ελληνικό παράδειγμα. Μέσω της μελέτης της ελληνικής περίπτωσης, το βιβλίο ανοίγει το δρόμο για καινοτόμες διεπιστημονικές προσεγγίσεις της διαμόρφωσης του “εθνικού” σε διαφορετικούς πολιτισμούς, ρίχνοντας νέο φως στις ιδεολογίες και τους μηχανισμούς των πολιτιστικών πολιτικών.

Στο πρώτο μέρος ο Roderick Beaton αναφέρεται σε αμφισβητούμενες ιστορίες: η ελληνική έντεχνη μουσική σε αναδρομή ο Christophe Corbier στους Karl Otfried Müller και Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο: Δωρισμός, μουσική και ελληνική ταυτότητα και ο Αλέξανδρος Λίνγκας στη  κανονικοποίηση της βυζαντινής ψαλμωδίας ως ελληνικής έντεχνης μουσικής. Επίσης, η Καίτη Ρωμανού παρουσιάζει  την εθνική μουσική ιστορία στις παραμονές του “τέλους της μουσικής ιστορίας“: η ελληνική μουσική ιστοριογραφία και τα δυτικά της πρότυπα, ο Κώστας Καρδάμης σημειώνει ωδές, ύμνοι και πολεμικά τραγούδια: η δημιουργία πολιτών μέσω της μουσικής στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του μακρού 19ου αιώνα και η Στέλλα Κουρμπάνα κάνει μια βουτιά στο αρχείο του Ωδείου Αθηνών για τη μουσική εκπαίδευση ως εθνική ανάγκη.

Στο δεύτερο μέρος γίνεται λόγος για την “Εθνική μουσική“: Καλομοίρης, Σκαλκώτας και πέραν αυτού, αρχικά ο Πάνος Βλαγκόπουλος τονίζει την εναρμόνιση των ελληνικών δημοτικών τραγουδιών και της ελληνικής “εθνικής μουσικής, ο Νίκος Μαλιάρας αναφέρει την εναλλακτική ελληνική εθνική μουσική και τη περίπτωση του Πέτρου Πετρίδη. Αξίζει να σημειωθεί πως ο Ιωάννης Τσαγκαράκης εμφανίζει ως τελευταίο υπερασπιστή της μουσικής τον  Κωνσταντίνο Παλαιολόγο του Καλομοίρη και την “Ιδέα της Ελληνικής Μουσικής και η Εύα Μαντζουράνη μιλά για μια ελληνική εικόνα: ετερογλωσσία, ασάφεια και ταυτότητα στη μουσική του Νίκου Σκαλκώτα. Ταυτόχρονα, η Κατερίνα Λεβίδου αναφέρεται σε ένα μουσείο ελληνικότητας που είναι  οι 36 ελληνικοί χοροί του Σκαλκώτα ως καταγραφή της πατρίδας και της εποχής του, και ο Πέτρος Βούβαρης με τον τίτλο ” Ο Σκαλκώτας διαβάζει τον Εσπέρα ” αναφέρεται στη ψυχική κατάσταση του συνθέτη.

Στο τρίτο και τελευταίο μέρος παραθέτεται η άποψη για τη μουσική και τη γλώσσα στη σύγχρονη ποίηση και στο αρχαίο δράμα, αρχικά ο Peter Mackridge ορμόμενος από το “Τραγουδούσες όλα μου τα τραγούδια” κάνει λόγο για τη  ποίηση, τη γλώσσα και το τραγούδι του Σολωμού και του Σεφέρη, η Πωλίνα Ταμπακάκη διαβάζοντας τα “Προλεγόμενα” του Πολυλά (1859) στέκεται στη  ποίηση και τη μουσική, την ιστορία και την πολιτιστική πολιτική και η Έφη Ρέντζου αναφέρεται στον σουρεαλισμό του Νίκου Γκάτσου. Τέλος, η Αναστασία Σιώψηαναφέρεται σε ελληνικές παραγωγές αρχαίου ελληνικού δράματος στο πρώτο μισό του εικοστού αιώνα κιαι ο Κώστας Χαρδάς στοχάζεται για τη μοντερνιστική μουσική και η σκηνοθεσία του αρχαίου δράματος.